هویت اجتماعی و مقاومت فرهنگی؛ مطالعه مصرف کالاهای فرهنگی غیرمجاز در شهر تهران

نویسندگان:
محمدمهدی رحمتی: عضو هیئت علمی گروه علوم اجتماعی دانشگاه گیلان
همایون مرادخانی: عضو هیئت علمی دانشگاه رازی کرمانشاه
مهدی سلطانی گردفرامرزی: دانشجوی دکترای ایران‌شناسی جامعه‌شناسی دانشگاه شهیدبهشتی و عضو هیئت علمی جهاد دانشگاهی واحد خوارزمی
سجاد مرادی: دانشجوی دکترای رفاه اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی

باتوجه‌ به اهمیت فزایندۀ هویت و مصرف در جامعه‌شناسی معاصر و نیز ارتباط میان این دو، مقالۀ حاضر درصدد بررسی رابطۀ میان هویت اجتماعی و مصرف کالاهای فرهنگی غیرمجاز در شهر تهران برآمده است. دلیل انتخاب کالاهای فرهنگی، آن است که مصرف در این حوزه، بیش از سایر حوزه‌ها از قید ضرورت‌های اقتصادی رها شده و بهتر می‌تواند روند تغییرات رخ‌داده و گروه‌بندی‌های هویتی را بازنمایی کند. در مبانی نظری، از دیدگاه‌های بوردیو و گیدنز استفاده شده است. تحقیق به روش پیمایش و در میان جوانان شهر تهران، با حجم نمونۀ 401نفر صورت گرفته است. نتایج تحقیق نشان می‌دهند که بین سطح مخالفت فرهنگی و مصرف کالاهای فرهنگی غیرمجاز، رابطۀ مستقیم و بین متغیر ایدئولوژی خانوادۀ سنتی و مصرف کالاهای غیرمجاز، رابطه‌ای معکوس وجود دارد. همچنین رابطۀ میزان سرمایۀ فرهنگی با مصرف ماهواره، مستقیم و مصرف سی‌دی و دی‌وی‌دی‌های غیرمجاز معکوس است.