مشکل اصلی ما عدم وجود ضمانت‌های اجرایی مصوبات است

در حوزه مباحث فرهنگی، نقشه مهندسی فرهنگی کشور در شورا تدوین شد وهمچنین سند جامع سبک زندگی که درباره مباحث مربوط به علم، سند تحول آموزش عالی کشور را داشتیم و این ها اسنادی بود که در آن مقطع با توجه به ضرورتی که احساس می‌شد -که کشور در مسیر درستی حرکت کند و سندی بالادستی داشته باشند- این اسناد تدوین شد.
واقعاً مواردی که در این اسناد وجود دارد، چه از لحاظ فنی و چه از لحاظ علمی و جامعیت به گونه‌ای است که اگر به مرحله تحقق برسد، می‌تواند مسیر انقلاب اسلامی را به درستی راهبری کند؛ اما مسئله مهم که اخیراً در صحبت‌های مقام معظم رهبری(مدظله العالی) نیز وجود داشت، مسئله اجرایی‌سازی این اسناد است که متاسفانه یکی از معضلاتی که سال‌ها است نسبت به مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی با آن مواجه هستیم، عدم وجود ضمانت‌های اجرایی کافی به معنای الزام‌آور بودن برای نهادهایی است که برای اجرای اسناد شورای عالی انقلاب فرهنگی متولی امر شده اند.
رهبر معظم انقلاب اسلامی(مدظله العالی) در سخنرانی اخیر خود فرمودند ضمانت‌های اجرایی اسناد شورای عالی انقلاب فرهنگی، حضور سران قوا در جلسات تصویب مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی است که کاملاً حرف درست و منطقی می باشد؛ اما نکته‌ای که در اینجا وجود دارد این است که نهاد قانون گذار در کشور ما مجلس شورای اسلامی است و اگر در قانون مجلس دستگاه یا نهادی که بر اساس آن قانون به تکلیف محوله عمل نکند، ابزارهایی که در اختیار مجلس برای بازخواست دستگاه های مربوطه وجود دارد، ابزارهایی است که ضمانت های اجرای آن را کاملاً به همراه دارد.
علاوه بر این، مجلس شورای اسلامی حتی توانایی این را نیز دارد که پرونده قضایی برای دستگاه هایی که تمرد کردند تشکیل دهد؛ اما متاسفانه این گونه الزامات در مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی وجود ندارد؛ و لذا ما می بینیم با وجود این که از سال ۱۳۸۳ در زمینه عفاف و حجاب مصوباتی در شورای عالی انقلاب فرهنگی داریم که بسیار نیز مصوبات جامعی است؛ ولی ما شاهد این هستیم که هیچ اتفاقی نیفتاده است و دستگاه هایی که مامور به انجام این سند شدند، هیچ کدام، تکالیف خود را انجام نمی دهند؛ مگر دستگاه نیروی انتظامی که در مرحله مواجهه با برخی از هنجارشکنی ها است و حقاً و انصافاً هم به وظایف خود عمل می‌کنند و هم بسیار مظلوم واقع شده‌اند.
اگر تمهیدی اندیشیده شود تا فاصله بین مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی و قانون‌شدن در مجلس شورای اسلامی را کوتاه کنند، در اجرایی‌شدن سندهای شورای عالی، بسیار می‌تواند تاثیرگذار و تحول آفرین باشد.
اصطلاح هدایت فرهنگی که رهبر معظم انقلاب اسلامی نیز در سخنان اخیر به آن پرداختند، اصلاً کار ویژه شورای عالی انقلاب فرهنگی همان هدایت فرهنگی است؛ «هدایت فرهنگی» یعنی شورای عالی انقلاب فرهنگی نسبت به ابعاد کلانی که فکر توده جامعه را راهبری کند تا مردم به آرمان هایی که انقلاب اسلامی به خاطر آن شکل گرفته است محقق شود، راهنمایی ها و راهبردهای لازم را اتخاذ کند.
به نظر می رسد سرعت تحولات مقولات فرهنگی آنقدر بالا است که هر روزه شاهد فضای جدیدی از مباحث هستیم و اگر شورای عالی انقلاب فرهنگی بخواهد به گونه‌ای عمل کند که از تحولات عقب نماند و باید رصد مسائل فرهنگی توسط دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی انجام و محقق شود.
ماموریتی که برای شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی ترسیم شده است، مأموریتی است که رهبر معظم انقلاب اسلامی هنگام سفر به قم و در نمایشگاه شبستان نجمه خاتون حرم حضرت معصومه (س) در غرفه مربوط به دستاوردهای شورای عالی انقلاب فرهنگی به اعضای شورای فرمودند و فرموده ایشان این بود که شما در کارهای خود، صرفاً به امور حوزه اکتفا نکنید؛ بلکه وظیفه و ماموریت اصلی شما تزریق نگرش حوزوی به تمامی سیاست های فرهنگی کشور است.
رهبر معظم انقلاب اسلامی دردوره جدید شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی، ماموریت جدیدی واگذار فرمودند که نشان از کیاست ایشان دارد و آن مأموریت، ایفای نقش قرارگاهی است وکار قرارگاه این است که سیاست ها را راهبری کند.
به نظر می رسد نقش قرارگاهی برای شورای تخصصی حوزوی شورای عالی انقلاب فرهنگی نقش بسیار مهمی است و با توجه به ظرفیتی که ایجاد شده است، باید به این نقش به تمام و کمال جامه عمل پوشانیده شود.
منبع- دفتر مطالعات فرهنگی جهاد دانشگاهی

خبرگزاری رسا (19/09/1401)، قالب: گفت‌وگو