بستر روشنگری و تبیین اول در بین اساتید اتفاق بیفتد

جهاد تبیین به عنوان تکلیف و رسالت همگانی توسط مقام معظم رهبری مطرح و در دیدار با بخش‌ها و گروه‌های مختلف نیز به عنوان فریضه عینی و واجب فوری تکرار شد و رویکرد نسبت به آن را متفاوت کرد یعنی دیگر اینطور نیست که جهاد تبیین وظیفه گروه، طیف یا دستگاه خاصی باشد، بلکه همه باید برای این مهم تلاش کنند و روشن هم هست که چرا مهم است؛ یک فضا و جنگ سنگین رسانه‌ای علیه ما هست و مدام اخبار منفی، دروغ و ساختگی منتشر می‌شود و برچسب‌های غلطی نسبت به نظام و سبک زندگی دینی و انقلاب اسلامی و حکومت اسلامی و دولت جمهوری اسلامی زده می‌شود، لذا به عنوان تکلیف عمومی برهمه واجب است که هرکسی به هر میزانی می‌تواند به شبهات پاسخ بدهد و در مواجهه با آن روشنگری کند.
در موضوع کرسی‌های آزاداندیشی ما همکار برگزاری هستیم؛ دستگاه‌های آموزش عالی متولی برگزاری هستند.. همه ما باید از فضای اندیشه و تعقل و استدلال استقبال کنیم. طبیعتا تبلیغات منفی روی این موضوع می‌شود و فضاسازی می‌کنند که انگار کرسی آزاداندیشی مصونیت ندارد، حرف‌های ما را ضبط می‌کنند، بعد از برگزاری با ما برخورد می‌کنند و… در همین درگیری‌ها و اغتشاشات، تندترین رفتارها در دانشگاه بعضا توسط معترضین انجام می‌شود و وقتی به آن‌ها می‌گویند اگر اعتراض دارید بیایید صحبت کنید می‌گویند ما صحبتی نداریم، ما اعتراض داریم! این فضایی غیرمنطقی است؛ اگر اعتراضی هم دارند باید مشخص شود به چه چیزی اعتراض دارند و برچه اساسی معترض هستند و داده‌هایی که موجب اعتراض‌شان شده چیست و… باید دید حرف طرف مقابل چیست و باید اجازه دفاع و بیان استدلال به او هم داد.
دست‌هایی وجود دارد که علاقه ندارند فضای آزاداندیشی و گفت‌وگو در دانشگاه شکل بگیرد و اتفاقا علاقه مندند که فضای تنش و درگیری و اغتشاش در دانشگاه گسترش پیدا کند بنابراین ما هم در گذشته و هم امروز تلاش کردیم و فکر می‌کنیم اغتشاشات که حسابش جداست، اما راه حل درست اعتراضات، تریبون آزاد در دانشگاه‌ها و کرسی آزاداندیشی است. این بسترها البته سالیان سال در دانشگاه‌ها وجود دارد و مورد استفاده قرار گرفته و تجربه‌های موفقی در این حوزه‌ها داریم و البته که می‌تواند افزایش و توسعه پیدا کند و نشانی از بلوغ اجتماعی و سیاسی و فهم متعالی در آموزش عالی باشد و به هر مسئله‌ای اعتراضی دارند کاملا دسته‌بندی شده و علمی بیایند بگویند چرا این اعتراض را دارند و مبنای حرف و استدلالشان چیست و بعد هم اجازه بدهند دیگران نقدشان کنند.
امروز از سمت معترضین و افرادی که در برخی دانشگاه‌ها اغتشاش می‌کنند، می‌بینیم که مطالبه‌ای را طلب می‌کنند و وقتی به آن‌ها می‌گویند بیایید در موردش صحبت کنیم می‌گویند ما حاضر به گفت وگو نیستیم و صرفا می‌خواهیم شعار بدهیم و اگر کسی هم می‌خواهد در جمع آن‌ها صحبت کند به او اجازه نمی‌دهند. پس موضوع کرسی آزاداندیشی ایده‌ای مترقی در آموزش عالی است و هرجایی از ظرفیت آن استفاده کردیم بهره‌اش را برده‌ایم اما خیلی اوقات به دلایلی نتوانستیم از آن استفاده کنیم. حتما باید متولیان و مسئولان آموزش عالی سعه صدر بیشتری در بحث آزاداندیشی داشته باشد .
خیلی از معترضین به رئیس یا معاونین دانشگاه اجازه نمی‌دهند، توضیحی بدهند و حتی اخیرا به سخنگوی دولت هم اجازه صحبت ندادند و حتی به استادی که می‌خواهد به آن‌ها نکاتی را متذکر شود توهین می‌کنند در حقیقت این رفتارهایی است که انسانی و متعالی و متناسب با فضای نخبگانی و دانشگاهی نیست. امیدواریم با کمک دانشجویان که بسیاری از آن‌ها در این فضا نیستند مشکل را حل کنیم. خیلی از دانشجویان به این اتفاقات و تنش‌های آموزش عالی معترض هستند و ما نیز می‌خواهیم هرچه زودتر فضای آرامش را به دانشگاه‌ها برگردانیم.
به هرحال باید درمورد مسائلی که پیرامون آن سوالاتی مطرح است، در دانشگاه‌ها صحبت نخبگانی شود. توصیه ما این بود جلساتی با اساتید دانشگاه‌ها گذاشته شود و پیشنهادات آن‌ها را دریافت کنند و اگر شبهاتی در ذهن آن‌ها وجود دارد مسئولان دانشگاه به آن‌ها توضیح بدهند و از این فضا کار را آغاز کنند که بستر روشنگری و تبیین اول در بین اساتید اتفاق بیفتد.
نکته دیگر اینکه باید با دانشجو صحبت شود و بتواند راحت مطالباتش را مطرح کند و پاسخ مطالباتش را بدهید تا بداند چقدر از این مطالبات شدنی و چه مواردی از آن شدنی نیست و اصلا بداند کدام مطالباتش خلاف قوانین و کدام یک قانونی است.
مسئولان دانشگاه‌ها و مسئولان صحبت کنند و اجازه ندهند حرف‌های غیررسمی و جهت دار و مسموم، ذهن جوانان را بیشتر درگیر و جریحه‌دار کند و درگیر شبهه شوند. سومین توصیه حضور فعال است؛ ما هرجا حضور فعال داشته باشیم و مسائل را رصد کنیم و پیگیر باشیم و به موقع صحبت و برنامه ریزی کنیم و رسیدگی دقیق داشته باشیم، چالش‌هایمان کمتر است.
حضور فعال و به موقع و میدانی مسئولان آموزشی، فرهنگی و اداری دانشگاه، می‌تواند در اینکه فضا عادی‌تر و در راستای رسالت حوزه آموزش عالی اداره و پیش رود کمک کند. بحث مهم اطلاع‌رسانی به موقع و درست است که در مسائل مختلف مطرح است تا هم در موضوعات مورد بحث و مورد سوال، اطلاع‌رسانی دقیق داشته باشیم و هم در مورد واقعیت اتفاقاتی که می‌افتد و نوع ساماندهی که علیه جمهوری اسلامی و آموزش عالی کشور برای ضربه زدن اتفاق می‌افتد، روشنگری کنیم؛ آن هم به موقع و درست تا اطلاع‌رسانی بهنگام و درست داشته باشیم و این اطلاعات را به مخاطب منتقل کنیم و دانشگاه‌ها از طرق مختلفی که در اختیار دارند باید این نقش را هم به خوبی ایفا کنند. فراموش نکنیم نقش فعالان فرهنگی دانشگاه ها، تشکل‌ها و هیات‌ها می‌تواند نقش مهمی باشد تا هم در کنترل فضا و هم در ارتقای عقلانیت در آموزش عالی موثر باشد.

منبع - دفتر مطالعات فرهنگی جهاد دانشگاهی

مرکز ارتباطات و اطلاع رسانی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها (10/08/1401)، قالب: گفت‌وگو