حوزه فرهنگ از اولویت‌های اصلی حکمرانی است

 رهبر معظم انقلاب در طلیعه فعالیت دولت مردمی در جمع اعضای هیات دولت مفاد مهمی را در حوزه بازسازی حکمرانی کشور مطرح کردند ایشان در این دیدار فرمودند در همه حوزه ها نیاز به بازسازی انقلابی با شیوه و منطق انقلابی که عقلانی و فکورانه است، احساس می شود ایشان در این دیدار به طور ویژه به مباحث فرهنگی پرداختند و سه بخش را مورد توجه قرار دادند که شامل بخش عمومی فرهنگ و به تعبیر همیشگی ایشان «فرهنگ به مثابه هوایی که تنفس می کنیم»، بخش مربوط به ابزارهای فرهنگی همچون سینما، تئاتر و موسیقی که تاکید داشتند دولت جدید ساختارهای آن را با حرکت ایجابی و تولیدی قوی به ریل انقلاب بازگرداند و سومین مورد نیز توجه رهبر معظم انقلاب به ظرفیت های جبهه فرهنگی انقلاب و جوانان بود. در این معنا که دولتی که با شعار مردمی بودن و مردمی سازی فعالیت خود را آغاز کرده، توجه ویژه ای به جبهه فرهنگی انقلاب داشته باشد.
هر فعالیت تازه ای در زمینه بازسازی ساختار فرهنگ و هنر نیازمند آسیب شناسی جدی از وضعیت فعلی است.  مشکل حوزه فرهنگ را تنها در این نقیصه که تحت عنوان «تعدد ساختارها و نهادهای فرهنگی» مطرح می شود، جستجو نمی کنیم.
در یک دهه اخیر، حوزه فرهنگ دستخوش تحولی شده که بدون توجه به آن ها نمی توان به بازسازی ساختارهای فرهنگی اندیشید به عنوان نمونه اگر در حوزه اقتصاد مجموع تحولات نمایانگر رشد حدود صفر است که مورد انتقاد بسیاری قرار می گیرد در حوزه فرهنگ اوضاع بدتر است زیرا در اقتصاد می توان با بهره گیری از شاخص های کمی، وضع موجود را سنجید اما بررسی های تفصیلی بنده نشان می دهد وضعیت حوزه فرهنگ نسبت به اقتصاد اسف بارتر است.
وی با بیان اینکه در طول یک دهه گذشته اقتصاد فرهنگ حکمرانی به شدت تضعیف شده و مدیریت فرهنگی از سوی حاکمیت آسیب دیده است، همه اختلافات ما با نگرش لیبرالی به اداره جامعه مربوط به این نکته است که معتقدیم دولت در حوزه فرهنگ مسئولیت دارد. در واقع نقطه افتراق با رویکرد لیبرالی همین نکته است. در مقایسه با رویکرد لیبرالی به مدیریت فرهنگی، معتقد هستیم حاکمیت اسلامی مسئول فرهنگی جامعه است و باید مردم را به سوی سعادت، هدایت کند.
اندیشمندان بزرگ از قرن سوم، از فارابی و امام محمد غزالی گرفته تا حضرت امام خمینی(ره) به عنوان پرچمدار تشکیل دولت دینی، همگی کار اول سیاست را سعادت مردم در دنیا و آخرت ذکر می کنند. بنابراین حوزه فرهنگ از اولویت های اصلی حکمرانی دینی است اما با نگاهی به یک دهه گذشته درمی یابیم که میزان مداخله دولت در فرهنگ به معنای نظارت و تسهیل گری کاهش یافته است.
برای نمونه مدیریت نمایش در صدا و سیما و وزارت فرهنگ و ارشاد و همه مجموعه ها در حوزه حاکمیت مجموع اعتباراتشان به 500 یا 600 میلیارد تومان هم نمی رسد اما در بخش خصوصی چند هزار میلیارد تومان هزینه می شود و این یعنی اینکه اتفاق مهمی افتاده است. به عبارتی قواعد در این حوزه به هم خورده است.
 در پاسخ به این مساله که «برای بازسازی فرهنگی و مدیریت فرهنگی چه اتفاقاتی باید بیفتد» اول از همه باید حداکثر هماهنگی در حوزه مدیریت دولتی و دستگاه های فرهنگی رخ دهد در همین راستا ستاد هماهنگی فرهنگی دولت تشکیل شده است که شخصیت های حقیقی و وزرای دولت در آن عضو هستند.
موضوع بعدی مسئله بودجه است. در ساختار دولت با هزینه های بسیاری در مسائل فرهنگی، اجتماعی مواجه هستیم در تبصره 9 قانون برنامه و بودجه بند ز به موضوع بودجه حوزه فرهنگ توجه شده است از سوی دیگر در همه بخش های دولتی طبق آیین نامه ای که به تصویب هیئت دولت رسید، سازماندهی هزینه و بودجه های فرهنگی دستگاه های دولتی بررسی می شود و از امسال هزینه های فرهنگی سازمان های بزرگ دولتی ضابطه مند خواهد شد.
منبع- دفتر مطالعات فرهنگی / دیدراه شماره 6

سایت شورای فرهنگ عمومی، قالب:سخنرانی(24/7/1401)